Cały czas na wszystkie możliwe sposoby staram się rozszerzać swoją wiedzę dotycząca kotów – ich zachowań, ich natury , motywów, które kierują ich reakcjami, ich świata.Poza własnym doświadczeniem , którego nabywam z każdym kolejnym kocim „przypadkiem” czerpie także chętnie z doświadczeń innych. Zawsze więc śledzę z wielkim zainteresowaniem wszystkie nowe pozycje książkowe, które pojawiają się na naszym rynku dotyczące zachowań kotów.

Najczęściej są to jednak tłumaczenia opracowań zagranicznych behawiorystów, zajmujących się kotami od wielu lat , którzy dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. Dlatego tym razem bardzo zaciekawiła mnie książka autorstwa rodzimej behawiorystki Małgorzaty Biegańskiej-Hendryk pt. „Co jest kocie ?” wydana ostatnio przez wydawnictwo Edgard w serii Samo Sedno.

Już sam tytuł zachęcił mnie do lektury – według mnie od razu wskazuje on na osobowy stosunek autorki do stworzeń , których naturę będzie chciała przybliżyć czytelnikowi. Spodziewałam się więc ,że oto poradnik inny niż te, które tylko mają pomóc opiekunowi pozbyć się uciążliwych z jego punktu widzenia kocich zachowań i radzą jak go przechytrzyć , wychować czy po prostu zniechęcić do robienia tego czy owego. I rzeczywiście – autorka naprawdę pochyla się nad potrzebami kota i stara się wytłumaczyć i maksymalnie przybliżyć ludzkiemu opiekunowi złożoność kociej natury. Podoba mi się sposób jej podejścia do kociej indywidualności i to o czym pisze już we wstępie, że nawet jeżeli już mieliśmy kiedyś w życiu kota to nie znaczy, że kolejny kot będzie zachowywał się identycznie i zawsze trzeba wziąć pod uwagę ,że każdy kot jest inny. Dlatego warto poznać kocie potrzeby ,żeby lepiej wejść w jego świat i umieć te potrzeby jak najlepiej zaspokajać.
Książka jest tu bardzo pomocna . Autorka wprowadza nas w koci świat pisząc o kociej etologii, anatomii, zwyczajach i potrzebach i relacjach społecznych. Analizuje poszczególne etapy kociego rozwoju zwracając uwagę na deficyty jakie w późniejszym zachowaniu dorosłego kota może spowodować pominięcie któregoś z nich , zwraca również uwagę na potrzebę wczesnej socjalizacji. Dowiadujemy się sporo o kocim języku ,kociej komunikacji i kociej wrażliwości na bodźce – to ogromnie istotne biorąc pod uwagę to, że koty komunikują się ze sobą ale i z nami i ze światem zupełnie inaczej niż ludzie, a z niezrozumienia kocich sygnałów oraz bodźców, na które koty reagują bierze się wiele kłopotów w ludzko-kociej relacji. Małgorzata Biegańska-Hendryk w swoim poradniku dużo miejsca poświęca na omówienie potrzeb kota niewychodzącego, który mieszka z człowiekiem w domu i dla którego ten dom jest całym światem. Takich kotów jest coraz więcej i dlatego bardzo ważne jest , aby stworzyć kotu w domu takie warunki , w których mimo braku możliwości wychodzenia będzie mógł zrealizować potrzeby właściwe dla swojego gatunku. Autorka pisze o tym szczegółowo – radzi np. jak postępować w bardzo istotnej kwestii doboru kuwety i wypełniacza ,aby stworzyć kuwetę jak najbardziej komfortową dla kota , a nie tylko pod katem wygody człowieka co jest najlepszą prewencją problemów z brudzeniem poza kuwetą. Dowiadujemy się także jak bawić się z kotem ,aby wyzwolić w nim instynkt łowcy i przez to zabawa była dla kota atrakcyjna a także jak dostosować otoczenie do kocich potrzeb. Omówiona zostaje kwestia zagrożeń i konsekwencji wypuszczania kota na dwór. Autorka nie prezentuje się tu jako bezwzględny przeciwnik wypuszczania kotów natomiast pisze o tym co zrobić , aby kot wychodzący był jak najbardziej bezpieczny. Jeden z rozdziałów książki poświęcony jest nowym sytuacjom w kocim świecie takim jak przybycie do kota rezydenta nowego kota , pojawienie się dziecka czy wizyta w lecznicy weterynaryjnej lub przeprowadzka czy wyjazd wakacyjny. Bardzo podoba mi się to , że autorka , która działa jako praktykująca behawiorystka wie doskonale jakie problemy wiążą się z „dokacaniem” i nie stara się forsować dosyć popularnego potocznie poglądu, że najlepszym sposobem na koci smutek czy nudę jest sprowadzenie mu kociego towarzysza. Pisze w jakich sytuacjach takie działanie jest wskazane (i jak przeprowadzić wprowadzenie nowego kota , aby zminimalizować kłopoty ) a kiedy może to przynieść więcej szkody niż pożytku.
Małgorzata Biegańska-Hendryk wykorzystuje swoją wiedzę weterynaryjną i współpracę z lekarzami weterynarii, aby omówić niektóre zagadnienia związane z kocim zdrowiem , które mogą mieć wpływ na zachowanie ( często się tak właśnie dzieje) a także tematykę kastracji , w tym coraz popularniejszej także w Polsce wczesnej kastracji oraz niepełnosprawności i starzenia się kotów.
Najmniej miejsca jest poświęcone na omówienie najczęściej występujących problemów behawioralnych – są one właściwie tylko pobieżnie zasygnalizowane. Jak rozumiem celem książki nie było dawanie szczegółowych porad jak sobie radzić w każdej trudnej sytuacji – w konkretnych trudniejszych przypadkach autorka odsyła czytelnika do szukania pomocy specjalisty . Zamierzeniem autorki , o czym mówi już podtytuł książki, było raczej pomóc czytelnikowi w zrozumieniu swojego kota – takie zrozumienie może już samo w sobie pomóc chętnemu opiekunowi radzić sobie z wieloma codziennymi problemami . Natomiast dobrze, że została poruszona kwestia problemów z kocim zachowaniem wywołanych przez właściciela – autorka radzi jak całkiem prostymi metodami można osiągnąć kompromis miedzy zaspokojeniem potrzeb kota a wymaganiami człowieka.

Poszczególne rozdziały książki są ilustrowane przykładami prawdopodobnie z praktyki autorki – moim zdaniem mogłoby być tych przykładów więcej bo to bardzo pomaga czytelnikowi zrozumieć i utrwalić sobie poszczególne omawiane zagadnienia. Rozdziały zaopatrzone są w wyróżnione ramki ze wskazówkami i uwagami autorki do specjalnego zapamiętania a na końcu mamy też sporo fotografii mających za zadanie zobrazować niektóre kwestie omawiane w książce.

Czytając z przyjemnością poradnik Małgorzaty Biegańskiej-Hendryk czułam też pewne wzruszenie jako współuczestnik tworzenia się zawodu zoopsychologa-behawiorysty w Polsce prawie od zera. Autorka pisząc swoją książkę poza osobistym doświadczeniem korzystała z wiedzy przede wszystkich zagranicznych behawiorystów czytając wydane przez nich książkowe opracowania czy artykuły , uczestniczyła w dostępnych już od kilku lat dla nas behawiorystów polskich seminariach, poszerzając cały czas swoją wiedzę.
Powstanie pierwszego autorskiego poradnika na temat zachowania kotów stworzonego przez polską behawiorystkę , która połączyła w ciekawy i przejrzysty sposób swoje własne zawodowe obserwacje i nabytą, już dostępną dla polskiego behawiorysty wiedzę w sposób niejako symboliczny pokazuje , że ten zawód już dobrze zadomowił się w polskich realiach i mam nadzieje będzie rozwijał się dalej ku zadowoleniu kotów i ich opiekunów .